KREDITU-KOOPERATIBA

Kreditu-kooperatiba sozietate kooperatibo bat da, eta haren helburu soziala bazkideen eta hirugarrenen finantza-beharrei erantzutea da, kreditu-erakundeen jardueren bidez. Bazkide-kopurua mugagabea da, eta zor sozialengatiko erantzukizunak ekarpenen balioa hartzen du.

Gainera, landa-funtsetan, lanbide-funtsetan eta lan-funtsetan banatzen dira, jatorriaren eta ezartzearen xedearen arabera, talde ezberdinen behar zehatzak asetzeko helburuarekin.

Kreditu-kooperatibei buruzko maiatzaren 26ko 13/1989 Legean dago ezarrita hori arautzea.

FINANTZA ETIKOA

Finantza-erakunde etikoen bi mota daude:

• Banku etikoak: Finantza-bitartekari gisa jarduten duten banku-lizentzia duten finantza-erakundeak dira, aurrezki-bilketa, kreditu-ematea eta antzeko zerbitzuak eskaintzen dituztenak. Haren jarduerak herritarrei, ekonomia sozial eta solidarioko erakundeei eta eraginpeko enpresei zuzenduta daude, haien eragiketak jasangarritasun eta erantzukizun sozialeko printzipioekin bat egiten dutela bermatuz.
• Bankukoak ez diren finantza-erakunde etikoak: Banku-konturik gabe euren bazkideei, hirugarren sektoreko entitateei, ekonomia sozial eta solidarioko erakundeei eta finantza-bazterketa arriskuan dauden pertsonei finantzaketa ematen dieten erakundeak dira. Baliabide propioak eta bazkideen eta elkartutako erakundeen ekarpenak erabiltzen dituzte, kudeatutako kapitala gizartean eragin positiboa duten proiektuetara bideratzen dela ziurtatuz.

Banku kooperatiboak eta banku etikoak ez dituzte banku tradizionalaren ikuspegia, jabetza eta helburuak. Banku tradizionalak errentagarritasuna eta akziodunen interesak lehenesten dituen bitartean, eredu kooperatibo eta etikoak komunitatearen eta gizarte-ongizatean oinarritzen dira.

Egitura eta erabakiak hartzea:

• Banku kooperatiboan, bezeroak ere jabeak dira eta sistema demokratiko baten bidez erabakiak hartzen aktiboki parte hartzen dute.
• Banku etikoan, egitura juridiko desberdinak har ditzakeen arren, oro har, gizarte- eta ingurumen-balioekin bat etortzea bermatzen duen gobernantza-eredu parte-hartzailea du.
• Banku tradizionalean, akziodunen interesei batik bat erantzuten dieten kudeatzaileek hartzen dituzte erabakiak, irabaziak maximizatu nahian.

Ikuspegia eta helburuak:

• Banku kooperatiboak komunitateari laguntzeko edo kideentzako zerbitzuak hobetzeko berrinbertitzen dituzte irabaziak.
• Banku etikoak bazterketa-irizpideak aplikatzen dizkiete armagintzari edo antzeko sektoreei, eta jasangarritasun, lankidetza eta garapen sozialeko inbertsioak lehenesten dituzte.

• Banku tradizionalak, berriz, ikuspegi globalagoa du eta irabaziak maximizatzera bideratua dago, komunitatearen garapenarekin lotura zehatzik gabe.

Bezeroekiko harremanak eta finantza-inklusioa:

• Banku kooperatiboak eta banku etikoak bezeroekiko harreman estuagoak sustatzen dituzte, eta finantza-inklusioa bermatu nahi dute beren zerbitzuak landa-eremuetara eta banku-sistemarako sarbide gutxiago duten taldeetara zabalduz.
• Banku tradizionalak eraginkortasun operatiboa lehenetsi ohi du zerbitzuaren pertsonalizazioaren gainetik.

Arriskuen eta egonkortasunaren kudeaketa:

• Banku kooperatiboak, inbertsioen ehuneko handiagoa aktibo arriskutsuetara bideratzen duten arren, hala nola etxeetarako eta enpresetarako maileguetara, egonkorragoak izan ohi dira krisi-garaian epe luzerako arreta eta bezeroaren ezagutzari esker.
• Banku etikoak, bere aldetik, inbertsio-estrategia zuhur mantentzen ditu eragin sozial positiboa duten sektoreetan, espekulazioarekiko esposizioa gutxituz.
• Banku tradizionala, bere eragiketetan eraginkorra izan arren, merkatuaren hegakortasunak eragin handiagoa izan dezake etekin handiak bilatzen dituelako.

Finantza kooperatiboen eta finantza etikoen arteko harremana:

Finantza kooperatiboek eta etikoek komunitate-zerbitzurako eta ekonomia sozialerako bokazioa partekatzen dute, nahiz eta haien ikuspegiek irismen desberdinak izan ditzaketen. Finantza etikoko erakundeek beren sorrerako misioarekin eta jasangarritasun-printzipioekin bat datozen inbertsioak lehenesten dituzten bitartean, kreditu-kooperatibak finantzaketa-zorro zabalagoa eskaintzen dute, komunitate osoari eta bere ekoizpen-sektore ezberdinei zerbitzatzeko diseinatua.

Finantza Alternatibo eta Solidarioen Sarea (REFAS) Espainian finantza etiko eta solidarioekin konprometituta dauden hainbat erakunde biltzen dituen erakundea da. Gaur egun, finantza-inklusioa eta ekonomia justuago eta jasangarriago baten garapenean diharduten 17 entitatek osatzen dute.

2015ean sortua, haren helburu nagusia tokiko finantza alternatibo eta solidarioen zirkuitua koordinatzea da, parabanku-jardueraren aukerak zein mugak finantzaketa etikoaren esparruan aztertuz, eta haren lotura eta sinergia sustatuz lotutako beste ekimen batzuekin.

REFASek eskala txikiko finantza-bitartekaritzan diharduten bankukoak ez diren entitateak biltzen ditu. Guztiek finantza etikoaren printzipioak guztiz partekatzen dituzte eta fundazio edo elkarte baten forma juridikoa hartzen dute.

Kreditu Kooperatiben Batasun Nazionala (UNACC) kreditu-kooperatiben sektoreko Espainiako elkarte nagusia da. 1970ean sortua, gaur egun 42 kreditu-kooperatibek osatzen dute.

Haren eginkizuna kreditu-kooperatiben eredua defendatzea, sustatzea eta indartzea da, baita finantza-sektorean haren jarduerak arautzen dituzten balioak ere.

Haren ikuspegia kreditu-kooperatiben esentzia eta berezitasunetatik balioa sortzea da, haien garapena eta jasangarritasuna sustatuz.

Banku Etiko eta Alternatiboen Europako Federazioa (FEBEA) 2001ean sortu zen, Bruselan, eta Europako 17 herrialdetan dihardu. Irabazi-asmorik gabeko nazioarteko erakunde bat da, eta Europan finantza etikoak eta alternatiboak garatzeko konpromisoa duten finantza-erakundeak biltzen ditu.

FEBEAren helburua gardentasun, ekitate eta gizarte-erantzukizuneko printzipioetan oinarritutako finantza-ereduak sustatzea eta finkatzea da, ekonomia herritarren zerbitzura dagoela bermatuz. Haren lana finantza etiko eta solidarioan oinarritutako sustapenean oinarritzen da, gizarte- eta ingurumen-inpaktu positiboa lehenesten duten ekimenak indartuz.

Era berean, proiektu jasangarrietarako laguntza sustatzen du, finantzaketa garapen ekonomiko inklusiboari, gizarte-kohesioari eta gizarte- eta ingurumen-arloetan berrikuntzari laguntzen dioten ekimenetara bideratuz, hazkunde ekitatiboa eta jasangarria bermatuz.

Finantza etikoen hedapenaren eta sustapenaren arloan, ren eginkizuna Finantzaketa Etiko eta Solidarioaren (FETS) zeregina nabarmentzen da.. 1999an sortu zen elkarte honek finantza etiko eta solidarioaren garapena sustatzea du helburu, ekonomia sozial eta solidarioko entitateak eta finantza kooperatiboak, gizarte-ekintza, hezkuntza eta nazioarteko elkartasuna biltzen dituena.

Behatoki bat ere badu, FETSek sustatu eta koordinatutako topagune bat, non finantza etikoekin eta ekonomia sozialarekin lotutako hainbat entitatek parte hartzen duten. Espazio honek finantza-sistema etikoaren egoera eta egungo errealitate sozioekonomikoan duen eragina aztertzen ditu.