2020Ko uztailaren 21eko Kontseilu Europarrak irismen handiko neurri-sorta bat adostu zuen Europar Batasunaren berreskurapena bultzatzeko, Europar Batasuna Berreskuratzeko Tresna (NextGenerationEU) gisa ezagutzen dena. Horren parte dira beste bi tresna, Susperraldirako eta Erresilientziarako Mekanismoa (aurrerantzean, SEM) eta Kohesiorako eta Europako lurraldeetarako Berreskurapenerako Laguntza (EB-EB). Helburua pandemiaren eragin ekonomikoa eta soziala arintzea, eta Europako ekonomiak eta gizarteak iraunkorragoak eta erresilienteagoak izatea, eta trantsizio ekologiko eta digitalen erronka eta aukeretarako hobeto prestatuta egotea da.
Ondorioz, Europar Batasunak 2020ko abenduaren 14ko Kontseiluaren 2020/2094 (EB) Erregelamendua eta Susperraldirako eta Erresilientziarako Mekanismoa (SEM) ezartzen duen 2021eko otsailaren 12ko Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2021/241 (EB) Erregelamendua onartu zituen. Mekanismo hori Europar Batasuna berreskuratzeko ezohiko neurrien ardatz nagusia da.
Horren ondorioz, Espainiako Gobernuak Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Plana sortu zuen. Haren proiektuak (aurrerantzean, PRTR) arau-aldaketen eta inbertsioen bidez egiturazko erreformak egiteko eta egitura erresilienteagoa eraldatzeko dira, gure eredu ekonomikoak etorkizunean izan daitezkeen beste krisi edo erronka batzuei arrakastaz aurre egiten jakin dezan.
Helburu horiek lortzen laguntzeko, PRTRren testuinguruan, Ekonomia Sozialaren eta zainketen ekonomiaren PERTEa onartu zen. Haren helburu nagusia Zainketen eta Ekonomia Sozialaren sektoreko balio-kate estrategikoen eraldaketa bultzatzea da, sektore anitzekoa eta zeharkakoa baita.
Ekonomia Soziala eta Zainketen Ekonomia bultzatzeko jarduerak egingo dituzten eta PERTE honetan parte hartzen duten hamar ministerioak hauek dira:
Ministerioak dirulaguntzak emanez jarduten du zehazki. Jarduera garapena eta gauzatzea esteka honen. bidez egin daiteke.
PERTE hau bi fasetan eratu da.
Lehen fase bat, 2021-2023 aldian bildua, 800 milioi euro baino gehiago ditu (horietatik 805 milioi inguru PRTR funtsekin finantzatutako jarduketen ondoriozkoak dira, eta 3 milioi inguru Estatuko Aurrekontu Orokorren jarduketen ondoriozkoak).
2021-2023 aldia
eta bigarren fase bat, 2023-2026ko Berreskurapen Planaren agenda onartu ondoren, hasierako zuzkidura 1.766 milioi eurora igo duena. Hauek Ekonomia Sozialaren eta Zainketen Ekonomiaren sektorea bultzatzera bideratuta daude, eta gizarte-ongizateko helburua duten, erkidegoko enplegua sustatzen duten eta askotariko kolektiboen interesak defendatzen dituzten irizpide sozialak eta bidezkoak dituzten erakundeei zuzentzen dira.
2023-2026 aldia
2024ko urrian, PERTE honetan inplikatutako hamar ministerio-sailek hainbat jarduera egin ondoren, zenbateko osoa 2.502 milioi eurokoa da.
2024eko urrira arte
Eragile publiko eta pribatuen arteko eta PERTEn parte hartzen duten Estatuko Administrazio Orokorreko esparruen arteko harremanak lankidetza publiko-pribatu egokia gauzatzeko gobernantza bat eskatzen du. Horretarako, gobernantza-maila hauek egituratzen dira:
Gobernantza publikoa
Beharrezkoa da administrazioen areko koordinazioa eta ministerioen arteko gobernantza hornitzea PERTEren esparruan. Gobernantza horrek, inplikatutako ministerio-sail bakoitzaren eskumenen esparruan, sektore publikoak eskatzen duen gardentasunaren eta kontu-ematearen pean erabakiak hartzea ahalbidetuko du, horretarako eratutako lantalde baten bidez, beraz.
Gobernuko bigarren presidenteordea eta Lan eta Ekonomia Sozialaren Ministerioaren titularra da ministerioaren arteko lantaldearen buru. Lehendakariordetza Eskubide Sozialen, Kontsumoaren eta 2030 Agendaren Ministerioaren titularrak betetzen du.
Koordinazio- eta jarraipen-zereginari dagokionez, PERTEn Estatuko laguntzen araudiaren baldintza horizontalak betetzen direla, gastu errepikariak finantzatzen ez direla eta finantzaketa bikoitza betetzen dela zaintzeko aukera ematen duen sistema da. Era berean, MRRren funts prebenitzaile guztiek iruzurraren eta interes-gatazken aurka borrokatzeko sistema indartua izatea aurreikusi da.
Gobernantza publiko-pribatua
PERTE honek aliantza estrategiko bat du, administrazio publikoen, unibertsitateen, ikerketa-zentroen eta gizarte-ekonomiako erakundeak biltzen dituzten erakunde eta elkarteen ekintza koordinatuaren bidez inbertsio publikoak eta pribatuak bultzatuko dituena.
Ekonomia Sozialaren eta Zainketen aldeko Aliantza, Bigarren Lehendakariordea eta Lan eta Ekonomia Sozialeko ministroa buru dituela. Izendapen-ebazpenean ezartzen den pertsonaren esku utzi ahal izango ditu bere eginkizunak, eta presidenteordetza Gizarte Eskubide, Kontsumo eta Agenda 2030 ministerioko titularrari egokituko zaio, eta haren eginkizunak ere eskuordetu ahal izango dira.
Era berean, Ekonomia Sozialaren Espainiako Enpresarien Konfederazioaren (CEPES) partaidetzarekin egindako Aliantza, gizarte-ekonomiaren erakunde garrantzitsua eta adierazgarria den aldetik, informazioa eta orientazioa emateko, kideen esperientzia eta ezagutza aprobetxatuz, gizarte-ekonomia osatzen duten erakundeen kezkak eta beharrak hurbiltzeko.
Funtsean, PERTE honi esker, helburu hauek lortu nahi dira 9 jarduera-ildoren bidez.
1. helburua
Espainiako ekonomia soziala eta haren eraldaketa-ahalmena sustatzea eta garatzea.
1.1 jarduera-ildoa
Enpresa-eraldaketak ekonomia sozialeko ereduetara, enpresak eta enpleguak salbatzeko.
1.2 jarduera-ildoa
Ekonomia Sozialeko ETEen arteko lehiakortasuna hobetzea, eraldaketa digitalari eta ingurumenari berme handiagoz aurre egiteko.
1.3 jarduera-ildoa
Ekonomia Sozialeko ETEetan lankidetzako mekanismo aurreratuen garapena bultzatzea, iraunkortasuna bermatzeko.
2. helburua
Zainketen arloan zerbitzu aurreratuak, irisgarriak eta pertsonen inguruan ardaztuak garatzea eta sustatzea.
2.1 jarduera-ildoa
Osasun-zainketen eta mendekotasunaren sektorea profesionalizatzea.
2.2 jarduera-ildoa
Erronka demografikoari aurre egiten laguntzeko neurriak.
2.3 jarduera-ildoa
Hezkuntza, Kualifikazioa eta Birkualifikazio digital eta iraunkorra.
2.4 jarduera-ildoa
Guztion onerako eta gizarte-berrikuntzarako datu-gunea.
2.5 jarduera-ildoa
Tresna digitala, tokiko merkatuetan nekazaritzako elikagaien gaiak saltzeko eta banatzeko kontsumitzaileen eta ekoizleen arteko harremana erraztuko duena.
2.6 jarduera-ildoa
Genero-berdintasuna sustatzeko eta bultzatzeko neurriak.
3. helburua
Ekonomia Sozialaren Abangoardiako HUB garatzea.
Sartu hemendik Lan eta Ekonomia Sozialeko Ministerioaren eta Ekonomia Sozialaren Espainiako Enpresarien Konfederazioaren (CEPES) arteko esparru-hitzarmenera, Ekonomia Sozialean abangoardiako Hub erreferentea sortzeko lankidetzaren araubide juridikoa definitzeko.
Sartu hemen Gizarte Ekonomiaren Espainiako Enpresa Konfederazioari (CEPES) zuzeneko dirulaguntza bat emateko Errege Dekretura. Dirulaguntza horren helburua abangoardiako hub bat sortzea da. Hub horrek, ezagutzaren transferentziaren eta trukearen bidez, ikerketa bilduko du, eragileen arteko sinergiak sortuko ditu eta gizarte-ekonomiaren arloko jarduera-sareak sustatuko ditu, eta, horrela, Espainiako ekosisteman ez ezik, Europako eta nazioarteko ekosisteman ere eragingo du.
