2023ko apirilean, Espainiako Gobernuaren bultzadari esker, NBEko Batzar Nagusiak Ekonomia Sozialari buruzko lehen Ebazpenaonartu zuen. «Ekonomia soziala eta solidarioa sustatzea garapen jasangarrirako». Ebazpen horretan, eredu ekonomiko hori sustatzen da; eredu integratzailea da, eta helburu sozialak ditu; barne-elkartasunean oinarrituta dago, eta pertsonak ditu ardatz.
Hainbat herrialdek babestu zuten Nazio Batuetan ebazpena ematea; besteak beste, Belgika, Kanada, Txile, Kolonbia, Costa Rica, Eslovenia, Frantzia, Ekuatore Ginea, Hungaria, Italia, Luxenburgo, Maroko, Dominikar Errepublika eta Senegal.
Espainiako Gobernuko presidenteorde eta Laneko eta Gizarte Ekonomiako Ministerioko titularrak eredu berri horren garrantzia azpimarratu zuen NBEren aurrean egindako hitzaldian, eta eredu horren adibidea jarri zuen Espainia, non ekonomia soziala BPGren % 10a baita. Adierazi zuen aldaketetara egokitzeko gai den enpresa-sare sendoa dela, eta langileek enpresa-erabakiak hartzean parte har dezaten sustatzen duela.
NBEk hartutako ebazpen horretan, honela definitzen da ekonomia soziala eta solidarioa (aurrerantzean, ESS): «interes kolektibo edo orokorreko ekonomia-, gizarte- eta ingurumen-jarduerak egiten dituzten enpresak, erakundeak eta beste erakunde batzuk, honako printzipio hauetan oinarritzen direnak: borondatezko lankidetza eta elkarrekiko laguntza, gobernantza demokratikoa edo parte-hartzailea, autonomia eta independentzia, eta pertsonak eta helburu soziala kapitalaren gainetik jartzea soberakinen edo mozkinen banaketan eta erabileran». Halaber, kooperatibak ESSren parte direla aitortzen du, elkarte, mutualitate, fundazio, enpresa sozial eta ESSren «beren balio eta printzipioen arabera diharduten bestelako entitateekin» batera.
2024ko urtarrilean, Brasil, Txile, Kolonbia, Espainia, Guatemala eta Mexikoko gobernuek Ekonomia Sozial eta Solidarioa Sustatzeko Sare Iberoamerikarra (RIFESS) sortu zuten Mexiko Hirian, eta, gero, beste herrialde batzuk batu ziren, hala nola Costa Rica, Kuba, Paraguai, Portugal, Honduras eta Dominikar Errepublika.
Sareak gizarte-ekonomia sustatzeko konpromisoa duten estatu iberoamerikarren kopuru handiena bildu nahi du, mintegien eta bileren bitartez esperientziak eta politika publikoak trukatzeko, eta NBEren 2023ko Batzar Orokorraren Ebazpenean ezarritako helburuak elkarrekin aurrera eramateko eta ekoizpen-ekosistema osoa eskualdeko merkataritzan erabat txertatzeko.
Ekonomia sozialaren arloan, Espainiako eta Frantziako gobernuek lankidetza hobea lortzeko urteetan egin dituzten jarduerak nabarmentzen dira.
2019an, lankidetza-hitzarmen bat sinatu zen ekonomia sozial eta solidarioaren arloan, eta, haren bidez, handitu eta eguneratu egin zen gobernu horiek 2013an sinatu zuten adierazpen bateratua. Hitzarmen honen helburua da ekonomia sozialak gazteen enpleguari, genero-berdintasunari, gizarteratzeari, lurralde-garapenari eta gizarte-berrikuntzari egiten dion ekarpena handitzea.
Estatu horiek lankidetza-arloan duten hurbiltasuna kontuan hartuta, 2023an Espainiak eta Frantziak adiskidetasun- eta lankidetza-hitzarmen bat sinatu dute, bi herrialdeen arteko lankidetza indartu eta sendotzen duena hainbat arlotan, eta, bereziki, gizarte-arloan.
Tratatuaren 29. artikuluak ekonomia soziala bakarrik jorratzen du, eta adierazten du bi herrialdeek arloan informazioa eta esperientzia trukatzeko konpromisoa hartuko dutela, bai eta ministerio eskudunen artean urteko lantalde bat sortzeko konpromisoa ere, gizarte-solaskideentzat irekita egon daitekeena.
Azkenik, Enpleguko eta Ekonomia Sozialeko Estatu Idazkaritzaren 2023ko maiatzaren 17ko Ebazpenean (2023ko apirilaren 11ko Ministro Kontseiluaren Erabakia argitaratzen duena, zeinaren bidez 2023-2027 Ekonomia Sozialeko Espainiako Estrategia onartzen baita), besteak beste, honako jarduera hauek jaso dira: ekonomia soziala Espainiak Europako erakundeen aurrean duen ekintzaren nortasun-ezaugarri gisa sartzea, eta Portugalekin eta Frantziarekin ekonomia sozialaren arloan aldebiko akordioak egiten jarraitzea.
Alemaniako eta Espainiako gobernuek lehentasuna ematen diote ekonomia sozialari aldebiko harremanetan. Horren emaitza da Espainiako eta Alemaniako XXV. Goi Bileran 2022an lortutako akordioak garatzen dituen Ekintza Plana.
Bi herrialdeek elkarrekin lan egiteko konpromisoa hartu dute ekonomia soziala sustatzeko, berrikuntzaren, merkataritzaren, industriaren, ekintzailetzaren eta garapen ekonomiko iraunkorraren bidez, baita Ekonomia Sozialerako Europako Ekintza Plana zabaltzeko ere.
Plan honen xedea ekonomia soziala sustatzea da, trantsizio berde eta digitalerako, eta ekonomia-eredua iraunkorragoa eta abangoardiakoa bihurtzeko.
Espainia eta Kolonbia aldebiko harreman estrategiko eta sendoa dira hainbat esparrutan, eta bereziki ekonomia sozialean. Hori dela eta, 2022an bi gobernuek adierazpen bateratua sinatu zuten, ekonomia sozialaren printzipioak oinarri dituena.
Adierazpen horrek elkarrizketaren eta herritarren parte-hartzearen garrantzia azpimarratzen du, baita klima-aldaketak dakartzan erronkei aurre egiteko beharra ere, biodibertsitatea eta ekosistema estrategikoak babestuko dituen eredu ekonomiko jasangarriagoa lortzeko lan eginez. Aldi berean, genero-berdintasunaren eta emakumeen jabekuntzaren arloko politika publikoak indartzeko lan egiteak duen garrantzia aipatzen da. Azpimarratzekoa da, halaber, bi herrialdeen arteko lankidetza indartzearen garrantzia garapen jasangarrirako, hazkunde ekonomikoa eta landa-garapena bizkortzeko eta sendotzeko.
Adierazpen horrekin batera, bi herrialdeek sinatu duten lehen Ulermen Memoranduma dago gizarte- eta lan-arloa sendotzeko. Memorandum honen xedea da garapen ekonomiko jasangarria sustatzea, enpleguaren egonkortasuna bultzatzea, behin-behinekotasuna murriztea, genero-berdintasuna sustatzea eta negoziazio kolektiboa eta elkarrizketa soziala bultzatzea.
Azkenik, hitzarmen honen helburua da langileen interesak lehenestea eta bi herrialdeetako sare ekonomikoa hobetzea, lan-merkatu bidezkoago bat lortzeko bidean.
Ekonomia soziala nazioartean sustatzeko, 2023ko ekainean asmoen adierazpena sinatu zuten Espainiako gobernuak eta Senegalek. Agiri horretan jasotzen da bi herrialdeek enpresa-eredu hori garatzen laguntzeko borondatea dutela.
Adierazpen hori sinatu ondoren, Espainiako Gobernuko bigarren presidenteorde eta Enpleguko eta Ekonomia Sozialeko ministro Yolanda Díazek eta Mikrofinantzetako eta Ekonomia Sozial eta Solidarioko ministro senegaldar Victorine Anquediche Ndeyek «Ekonomia sozialean emakumeen eta gizonen arteko berdintasun eraginkorraren ibilbide-orria» aurkezpenean parte hartu zuten. Aurkezpen hori Ekonomia Sozialeko Emakume Liderren Lantaldeak (Mujeres LíderES) eta Enpleguko eta Ekonomia Sozialeko Ministerioak sustatu zuten, CEPESekin batera.
2024ko martxoan, Espainiako Gobernuko presidenteordeak Gizarte Ekonomiari buruzko Elkar Ulertzeko Memorandum bat sinatu zuen Bulgariarekin, bi herrialdeetan lankidetza indartzeko eta eredu ekonomiko honen hazkundea bultzatzeko asmoz.
Akordio honen bidez, Espainiak eta Bulgariak konpromisoa hartzen dute Europar Batasuneko Gizarte Ekonomiaren Ekintza Planaren garapena elkarrekin sustatzeko eta Gizarte Ekonomiaren esparru-baldintzak ezartzeko EBko Kontseiluaren Gomendioa aplikatzen laguntzeko.
Memorandum honek bi herrialdeen konpromiso irmoa islatzen du enpresa-eredu inklusiboagoak eta jasangarriagoak sustatzeko, eta, horrela, garapen ekonomiko eta sozialari lagunduz, bai aldebiko mailan, bai Europan eta nazioartean.
Espainiako Erresumako Lan eta Gizarte Ekonomia Ministerioaren eta Palestinako Estatuko Lan Ministerioaren arteko Lankidetzari buruzko Elkar Ulertzeko Memoranduma 2024ko azaroaren 21ean Madrilen egin zen bi herrialdeen arteko Goi-mailako lehen bileran sinatutako akordioa da.
Yolanda Díaz Espainiako bigarren presidenteorde eta Lan eta Gizarte Ekonomiako ministroak eta Palestinako Enas Attarik sinatutako memorandum honen sinadurak gizarteko, laneko eta gizarte-ekonomiako arloetan lankidetza teknikoa sakontzea du helburu.
Akordio honek bi ministerioen arteko lankidetza sustatzen du hainbat arlotan; besteak beste, soldata-berdintasuna, lan-estatistikak, autoenplegua, kooperatibak, elkarrizketa soziala, lanbide-heziketa eta enplegu-zerbitzu publikoak.
Memorandum honen 2. atalean, zehazki, Gizarte Ekonomia sustatzeko estrategiei eta programei buruzko informazioa eta jardunbide egokien trukea jorratzen da, bai eta finantzaketa, estatistikak, lege-esparruak eta bestelako funtsezko alderdiak ere. Hala, akordio honek berretsi egiten du Espainiak eta Palestinak negozio-eredu inklusiboagoak eta jasangarriagoak sustatzeko duten konpromisoa, bi herrialdeen garapen ekonomikoa eta soziala bultzatuz.
2021eko irailaren 8an, Coimbran egin zen Ekonomia Sozialaren Iberiar Goi Bileraren baitan, Espainiako eta Portugalgo gobernuek Gizarte Ekonomiari buruzko Elkar Ulertzeko Memorandum bat sinatu zuten.
Akordio honek bi herrialdeen arteko lankidetza indartu nahi du gizarte-ekonomiaren arloan, hainbat jarduera-ildo ezarriz:
Memorandum honek bi herrialdeen konpromisoa islatzen du negozio-eredu inklusiboagoak eta jasangarriagoak sustatzeko, Espainiaren eta Portugalen garapen ekonomiko eta sozialean lagunduz.
Geroago, 2023ko martxoaren 15ean Lanzaroteko Iberiar Gailurraren esparruan, bi herrialdeek Elkar Ulertzeko Memorandum espezifiko bat sinatu zuten gizarte-ekonomiaren alorreko prestakuntzari buruz.
2022ko azaroan, Mexikoko eta Espainiako gobernuek lan-gaiei buruzko Elkar Ulertzeko Memorandum bat sinatu zuten, lankidetza indartzeko eta arlo horretan agenda partekatua sustatzeko helburuarekin.
Akordio hau politika komunetan oinarritzen da, hala nola gutxieneko soldata igotzea, lan-baldintzak hobetzea eta kolektibo ahulei gizarte-babesa eskaintzea. Gainera, lan-ikuskapena indartu, gizarte-elkarrizketa sustatu, sindikatu-askatasuna bermatu eta benetako negoziazio kolektiboa sustatu nahi du, baita gazteentzako lan-prestakuntza ere.
Ekonomia Sozial eta Solidarioaren arloan, puntu hauek ezartzen dira:
Akordio honek Mexikok eta Espainiak ekonomia inklusiboago, justuago eta solidarioago baten aldeko apustua indartzen du.
2023ko apirilean, Espainiako eta Brasilgo Lan Ministerioek Elkar Ulertzeko Memorandum bat sinatu zuten, gai soziolaboralean lankidetza indartzeko eta lan-eskubideetarako, justizia sozialerako eta langile eta enpresaburuen arteko elkarrizketarako agenda komun bat sendotzeko helburuarekin.
Yolanda Díaz Espainiako bigarren presidenteorde eta Lan eta Gizarte Ekonomiako ministroak eta Luiz Marinho Brasilgo Lan eta Enpleguko ministroak sinatu duten akordio honek lan-politikak bi herrialdeen garapen ekonomiko eta sozialaren erdigunean kokatu nahi ditu, langileentzako ekitate handiagoa eta baldintza hobeak bermatuz.
Espainia eta Brasilen arteko Elkar Ulertzeko Memorandumak gai soziolaboralei buruz demokrazia ekonomikoa eta ekitatea indartzen ditu prestazioen banaketan, lan-baldintza, soldata eta lanaldi hobeak sustatuz, arreta berezia jarriz enpresa txiki eta ertainetan (ETE).
Gainera, sindikalizazioa eta langileen parte-hartzea sustatzen ditu, guztion kidetasuna bermatzeko erreforma sindikalak bultzatuz, arreta berezia eskainiz genero-ikuspegiari eta gazteak bizitza sindikalean sartzeari. Halaber, lan-, gizarte- eta segurtasun-politikak lan-baldintza hobeak bermatzen dituen gizarte-babeseko sistema bakar batean txertatu nahi ditu. Enpleguaren digitalizazioari dagokionez, akordioak plataformaren ekonomia eta lan digitala arautzeko araudia garatzea aurreikusten du, baita telelana ere, ingurune berri hauetan lan-eskubideak bermatuz.
Azkenik, lankidetza-mekanismoak ezartzen dira lan-taldeak sortuz, lan-politiken eraginari buruzko azterketa konparatiboak eta gizarte-ekonomian esperientziak eta jardunbide egokien trukea eginez.
Dokumentua Espainiaren eta Brasilen arteko lankidetza soziolaboralera bideratzen bada ere, aipatutako puntuek eragin zuzena dute gizarte-ekonomian, lan-baldintza bidezkoak, prestazioen banaketan ekitatea eta sortzen ari diren sektoreetako langileen babesa sustatu nahi baitira.
2024ko azaroan Madrilen egindako Lanaren Nazioarteko Kongresuaren esparruan, Gizarte Ekonomiaren Arloko Lankidetzari buruzko Elkar Ulertzeko Memoranduma sinatu zen, bi herrialdeetako gizarte-ekonomiaren sektorea sustatzeko elkarrizketa indartzeko, jardunbide egokien trukea eta baterako estrategiak garatzeko helburuarekin.
Yolanda Díaz Pérez Espainiako bigarren presidenteorde eta Lan eta Gizarte Ekonomiako sailburuak eta Simona Bucura-Oprescu Errumaniako Lan eta Gizarte Elkartasuneko ministroak sinatu dute akordioa. Memorandum honekin, bi nazioek Europar Batasunaren barruan eredu ekonomiko inklusiboago, jasangarriagoa eta solidarioago baten aldeko konpromisoa berresten dute.
Memorandumak lankidetza-esparru bat ezartzen du gizarte-ekonomia indartzeko finantzaketa-sarbidearen, EBren aitorpenaren, eragin sozialaren neurketaren eta trantsizio berde eta digitalaren testuinguruan prestakuntzarako laguntzaren bidez. Era berean, sektoreen arteko elkarrizketa sustatzen du eta merkatuetara eta lankidetza-sareetarako sarbidea errazten du.
Helburu horiek lortzeko, jardunbide egokien trukea, ekitaldietan parte hartzea, lanbide-prestakuntza eta proiektuetan eta arau-esparruetan espezializatutako lantaldeak sortzea izango dira.
