A economía social (ES), como actividade, aparece vinculada historicamente ás asociacións populares e ás cooperativas, que conforman o seu eixe vertebrador. O sistema de valores e os principios de actuación das asociacións populares, reflectidos no cooperativismo histórico, son os que serviron de base ó concepto moderno de ES, que se estrutura arredor de tres grandes familias de organizacións (as cooperativas, as mutuas e as asociacións) se ben hoxe atopamos outras fórmulas de ES (como as fundacións ou empresas de inserción, entre outras).
En 1844, a sociedade dos Pioneiros de Rochdale creou a primeira cooperativa moderna e inspirou a creación da Alianza Cooperativa Internacional en 1895.
A Alianza Cooperativa Internacional (ACI) é a portavoz das cooperativas en todo o mundo, que son empresas centradas nas persoas, que pertencen ós seus membros, quen as dirixen de forma democrática para dar resposta ás súas necesidades e aspiracións socioeconómicas comúns.
A ACI configúrase como unha organización independente e non gobernamental establecida en 1895 para unir, representar e traballar ó servizo das cooperativas de todo o mundo. A ACI ofrece unha voz global e un foro para o coñecemento, a experiencia e a acción coordinada para as cooperativas.
En 1995, a ACI adoptou a Declaración sobre a Identidade Cooperativa, na que se inclúen a definición de cooperativa, os valores das cooperativas e os sete principios cooperativos.
Actualmente, máis de 305 organizacións de 103 países de todo o mundo son membros da Alianza Cooperativa Internacional. Os membros da ACI son organizacións cooperativas internacionais e nacionais de tódolos sectores da economía: agricultura, banca, consumo, pesca, saúde, vivenda, seguros, e industria e servizos.
A través desta ligazón pódese acceder a un mapa interactivo onde se atopan tódolos membros da ACI: Membros da Alianza Cooperativa Internacional | ICA.
Avenue Milcamps, 105
1030 - Bruxelas - Bélxica
A Alianza Global polos Coidados constitúese como a primeira comunidade global multiactor, que facilita e propicia espazos de diálogo, análise, intercambio de experiencias e aprendizaxes sobre os coidados, o seu recoñecemento como unha necesidade, un traballo e un dereito. Articúlase a través de gobernos, sociedade civil, asociacións gremiais, o sector da filantropía, organismos internacionais e a academia con miras a implementar a axenda de coidados desde o nivel local até o global.
A Alianza Global polos Coidados foi co-convocada polo Goberno de México, a través do INMULLERES, e ONU Mulleres. Foi anunciada no Foro Xeración Igualdade en México en marzo de 2021 e lanzada en París en xullo dese mesmo ano como unha acción colectiva e multi-actor para posicionar e avanzar a axenda dos coidados.
Actualmente conta cun total de 167 membros, entre os que se atopan:
Dirección da Sede do Secretariado Técnico
Oficinas do Instituto Nacional das Mulleres, de México
Barranca del Muerto 209
San José Insurgentes, Alcaldía Benito Juárez
CP 03900, Ciudad de México, México.
A Confederación Europea de Cooperativas Industriais e de Servizos (CECOP) ten como obxectivo levar a democracia e a solidariedade ó lugar de traballo, cun crecemento económico sostible e buscando a cohesión social. As súas metas son a consecución dun emprego digno e unha inclusión social, fomento do emprendemento, e un crecemento sostible.
Esta confederación fórmana á súa vez federacións de cooperativas de nivel nacional e organizacións que promoven o cooperativismo. Representan a máis de 27 membros pertencentes a 16 países europeos, dando voz a 40 000 empresas e 1,3 millóns de traballadores.
C/O European Cooperative House
Avenue Milcamps, 105
1030 – Bruselas - Bélgica
Copa-Cogeca son dúas entidades que traballan unidas para a representación dos agricultores e das cooperativas agrarias da Unión Europea. A súa principal misión é asegurar que a agricultura da Unión Europea sexa un sector sostible, innovador e competitivo, ó mesmo tempo que garantir a seguridade alimentaria en Europa.
COPA
O Comité de Organizacións Profesionais Agrícolas (COPA) representa a máis de 22 millóns de agricultores europeos. Entre os seus obxectivos, está a elaboración de políticas e iniciativas estratéxicas eficaces, para concienciar sobre o papel multifuncional das explotacións agrícolas e promover un ingreso decente para os agricultores. Actúa como rede central para as cuestións agrícolas dos seus membros e, compórtase como unha plataforma de intercambios para desenvolver solucións, tanto dentro da Unión Europea como fóra dela.
Ademais, mantén un forte discurso público, ante a Unión Europea, mostrando as posicións dos agricultores ós que representa e promovendo o desenvolvemento dun sector agrícola e forestal máis beneficioso. Ó mesmo tempo, participa, tamén, nas plataformas internacionais promovendo e difundindo as súas posicións.
COGECA
A Confederación Xeral de Cooperativas Agrícolas (COGECA) representa, pola súa banda, os intereses xerais e específicos das cooperativas agroalimentarias, forestais e pesqueiras entre as institucións da UE e outras organizacións socioeconómicas que contribúen á toma de decisións en Europa.
COGECA recolle entre os seus obxectivos a fortificación da rede de cooperativas agrícolas europeas e promove a súa cooperación empresarial. Para iso, facilita o intercambio de prácticas óptimas, establece plataformas de diálogo en prol da adecuada solución ós problemas presentes e futuros que poidan xurdir e, promove e presenta solucións innovadoras.
Tamén, contribúe ás análises xurídicas económicas, financeiras e sociais de interese para as cooperativas agroalimentarias, forestais e pesqueiras.
Rue de Trèves 61
1040 Bruxelles
Bélgica
Eurocoop é unha das primeiras organizacións non gobernamentais recoñecidas pola Comisión Europea, buscando a promoción dos intereses das cooperativas de consumo e os seus socios consumidores. En total agrupa a 20 membros nacionais; isto é, 7 000 empresas cooperativas, que dan emprego a 750 000 empregados. Aproximadamente factura un total de 72 000 millóns de euros anuais. Entre os seus membros atópase a cooperativa española HISPACOOP (Confederación Española de Cooperativas de Consumidores e Usuarios).
O seu fin é representar e defender a estrutura e a ética das empresas cooperativas de consumo a nivel europeo, participando para iso en diferentes plataformas e grupos de traballo que permitan dar visibilidade ós seus membros.
O Foro Global da Economía Social (GSEF) é unha asociación internacional dos gobernos locais, as redes e a sociedade civil comprometidos coa promoción da economía social e solidaria como medio para lograr un desenvolvemento local inclusivo e sostible. GSEF fomenta a economía social, organizando foros bianuais internacionais xunto ás súas cidades asociadas en diferentes continentes, reunindo actores de organizacións internacionais, gobernos locais e centrais, así como ás redes da sociedade civil. Estes foros bianuais creceron até converterse nunhas das reunións internacionais de economía social máis representativas no mundo. Doutra banda, GSEF opera en cinco áreas clave para a economía social e solidaria:
Dirección da Secretaría de GSEF
Hotel de Ville - Place Pey Berland,
Burdeos 33000 – Francia
O Observatorio Iberoamericano do Emprego e a Economía Social e Cooperativa (OIBESCOOP) é unha asociación que ten como obxectivo a promoción, o desenvolvemento, estudo, fomento e protección da Economía Social, especialmente no ámbito Iberoamericano e desde unha perspectiva científica e académica. O OIBESCOOP foi creado en 2008 co propósito de contribuír a impulsar a vertebración teórica e práctica dun espazo común da Economía Social en Iberoamérica, España e Portugal.
O Observatorio está formado por unha Rede de Especialistas de Iberoamérica procedentes de Arxentina, Brasil, Chile, Colombia, Costa Rica, Cuba, Ecuador, O Salvador, España, Guatemala, Honduras, México, Nicaragua, Paraguai, Perú, Portugal, Porto Rico, República Dominicana, Uruguai e Venezuela. O traballo do OIBESCOOP estrutúrase en sete secciones temáticas que, en suma, ofrecen unha panorámica da economía social no extenso territorio que abarca. As seccións céntranse en temas de lexislación, políticas públicas de emprego e emprendemento, organizacións de integración e representación, estudos e investigacións, boas prácticas, xénero e novas de actualidade.
Universidade de Zaragoza.
Facultade de Economía e Empresa
Gran Vía, 2,
50005 Zaragoza
Desde o mes de maio de 2023, a raíz da adopción da Resolución da Asemblea Xeral da ONU 77/281, de 18 de abril de 2023, sobre economía social e solidaria para o desenvolvemento sostible, impulsada por España, a Subdirección Xeral de Relacións Internacionais do Ministerio de Traballo e Economía Social xunto cos equipos da Secretaría de Estado de Economía Social traballaron na configuración dunha unha Rede Iberoamericana de Economía Social e Solidaria (REDESS) xunto cun grupo de países promotores:
O obxectivo é crear unha rede eficaz que xunte a Estados Iberoamericanos comprometidos na promoción da economía social e solidaria para intercambiar experiencia e políticas públicas, e avanzar de forma conxunta os obxectivos marcados na resolución de Nacións Unidas sobre economía social e solidaria.
A REDESS tamén contaría coa participación como entidades observadoras das principais organizacións representativas da economía social no espazo iberoamericano: Social Economy Europe (con implantación na Unión Europea e representatividade da economía social de España e Portugal), e a Alianza Cooperativa Internacional das Américas, así como coa participación de persoas expertas e de Institucións Internacionais implicadas na promoción da economía social.
Ademais, un dos obxectivos do Ministerio de Traballo e Economía Social do Goberno de España, dentro da Rede, é ampliar o número de países participantes na rede para mellorar a cobertura do espazo iberoamericano.
A Rede Intercontinental de Promoción da Economía Social Solidaria (RIPESS) é unha rede mundial de redes continentais comprometidas coa promoción da economía social e solidaria. As redes membros de RIPESS (América Latina e o Caribe, América do Norte, Europa, África, Asia e Oceanía) reúnen á súa vez redes nacionais e sectoriais, asegurando así unha forte alianza territorial.
No contexto global actual RIPESS favorece a cooperación intercontinental e é portavoz das propostas da ESS tanto a nivel local como global. Os seus membros cren na importancia da globalización da solidariedade co fin de construír e fortalecer unha economía que pon á cidadanía e ó planeta no centro da súa actividade.
RIPESS integra dentro da súa estrutura diferentes redes e organizacións como son:
En activo desde o ano 2000 e baixo o nome de CEP-CMAF (The European Standing Conference of Cooperatives, Mutuals, Associations and foundations), é a voz de 2,8 millóns de empresas e organizacións da economía social en Europa. No ano 2008 cambia de denominación, converténdose na actual Social Economy Europe. Trátase dun socio estratéxico das institucións europeas que lidera a política da UE en materia de economía social. Desde a súa fundación desempeña a Secretaría do Intergrupo de Economía Social do Parlamento Europeo.
A Social Economy Europe conta cos seguintes membros:
Rue des Alexiens, 16B
1000 - Bruselas - Bélgica
A Unidade de cooperativas da Organización Internacional do Traballo (OIT) créase no ano 1920 e desde entón, traballa no ámbito das cooperativas e da economía social e solidaria en xeral. En xeral, as actividades da OIT en materia de cooperativas réxense pola Recomendación núm. 193 da OIT sobre a promoción das cooperativas do ano 2002 (Recommendation R193 - Promotion of Cooperatives Recommendation, 2002 (No. 193) (ilo.org). Desde entón, máis de 117 países utilizaron esta Recomendación para revisar a súa lexislación e as súas políticas. Actualmente, os traballos da Unidade de Cooperativas da OIT réxense pola Resolución sobre traballo digno e a Economía Social e Solidaria que se adoptou no ano 2022.
Esta Unidade elaborou unha Estratexia e Plan de Acción de sete anos (2023-2029) que sigue unha folla de ruta que conta con tres obxectivos clave:
O Grupo de Traballo Interinstitucional das Nacións Unidas sobre Economía Social e Solidaria (UNTFSSE) creouse en 2013 como resposta a unha crecente preocupación dentro do sistema das Nacións Unidas por repensar o desenvolvemento, por mor de múltiples crises globais.
Actualmente, o UNTFSSE ten 17 membros, entre os que figuran axencias da ONU e da OCDE e 13 observadores. Este Grupo de Traballo ten como obxectivo incrementar a visibilidade da economía social e solidaria dentro do sistema das Nacións Unidas e fóra del. Os membros e observadores do Grupo de Traballo comprometéronse a realizar actividades de colaboración para:
Como fito na súa traxectoria, destaca a adopción o 18 de abril de 2023, pola Asemblea Xeral das Nacións Unidas, da Resolución Promoción da Economía Social e Solidaria para o Desenvolvemento Sostible (A/RES/77/281) (N2311871.pdf (un.org). A adopción desta resolución xurdiu logo de moitos anos de investigación e promoción, por parte deste Grupo de Traballo.
4 Route des Morillons
CH-1211, Genève 22, Switzerland
